เครื่องปั้นดินเผากับการแกะลายไทย

เครื่องปั้นดินเผากับการแกะลายไทย

เครื่องปั้นดินเผาในอดีต เป็นภาชนะในครัวเรือนที่ใช้กันแพร่หลานในทุกครัวเรือน ไม่ว่าจะเป็นเครื่องครัว เครื่องเรือน หรือของฝากของที่ละลึก แม้กระทั้งเครื่องบรรณาการการเวลาผ่านไป วิธีชีวิตของคนก็เปลี่ยนไป จากของใช้ในชีวิตประจำวัน ก็กลับกลายเป็นเพียงประวัติศาสตร์ ที่คงไว้แค่การอนุรักษ์ไว้เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้ และมีกลุ่มบุคคลที่อุทิศตัวเพื่ออนุรักษ์ รักษาไว้ซึ่งภูมิปัญญา วัฒนธรรม ที่ดีงาม ของชนรุ่นก่อนให้คงอยู่ เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้ หนึ่งในกลุ่มบุคคลกลุ่มนี้ คือ คุณอรุณศรี ฤทธิ์เดช (ป้าตุ้ม) เจ้าของโรงงานเครื่องปั้นดินเผา (เกาะเกร็ด) เป็นผู้ดูแลโรงงานมากว่า 10 ปี เป็นมรดกตกทอดจากบรรพบุรุษ ซึ่ง คุณอรุณศรีได้เป็นผู้ดูแลรุ่นที่สี่แล้ว โดยที่ป้าตุ้มยังสามารถอนุรักษ์เตาเผาโบราณของชาวมอญอายุกว่าร้อยปี

ตัวอย่างเครื่องปั้นดินเผาโบราณ จากพิพิธพันธ์เรื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ด

ในปัจจุพรรณมีการจัดจำหน่ายเครื่องปั้นดินเผาในหลายสถานที่ท่องเที่ยวอแต่ถ้าพูดถึงแหล่งที่มาที่สำคัญ คงหนีไม่พ้น เครื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ด จ.นนทบุรี และยังเป็นสถานที่ ที่ให้เราไปศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับประวัติความเป็นมา ในที่นี้ได้ยกตัวอย่าง โรงงานเครื่องปั้นดินเผาป้าตุ้ม

ตัวอย่างเครื่องปั้นดินในปัจจุบรรณ จากโรงงานเครื่องปั้นดินเผาป้าตุ้ม

นางอรุณศรี ฤทธิ์เดช (ป้าตุ้ม) อายุ 65 ปี เจ้าของโรงงานเครื่องปั้นดินเผา เป็นผู้ดูแลโรงงานมากว่า 10 ปี ซึ่งโรงงานเครื่องปั้นดินเผาเป็นมรดกตกทอดจากรุ่นสู่รุ่น ป้าตุ้มเป็นรุ่นที่ 4 ประกอบอาชีพนี้มากว่า 50 ปีแล้ว ป้าตุ้มเล่าให้ฟังว่า ป้าตุ้มโตมาในครอบครัวที่มำเครื่องปั้นดินเผา สมัยก่อนเครื่องปั้นดินเผารุ่นเรืองมาก แต่เพราะพิษเศรษฐกิจและโดนตลาดพลาสติกโจมตี ทำให้หลายโรงงานสู้ค่าใช้จ่ายไม่ไหว ไม่คุ้มทุน ทำให้ต้องปิดตัวลงจำนวนมาก ด้วยความโชคดีโรงงานของป้าตุ้มตั้งอยู่ในเกาะเกร็ดซึ่งเป็นสถานที่ท่องเที่ยว และโรงงานของป้าตุ้มก็เป็นธุรกิจครอบครัว ไม่ต้องจ่ายเงินจ้างคนงาน ทำให้ได้รับผลกระทบไม่มากนัก แต่ก็ต้องปรับปรุงผลิตภัณฑ์ให้ทันสมัยมากยิ่งขึ้น แต่สิ่งที่เป็นความภาคภูมิใจของป้าตุ้มคือ โรงงานป้าตุ้มเป็นโรงงานที่ปั้นเครื่องปั้นดินเผาแบบโบราณ และมีเตาเผาโบราณอายุมากกว่า 100 ปี ให้คนรุ่นหลังได้มาศึกษา

เตาเผาโบราณ จากโรงงานเครื่องปั้นดินเผาป้าตุ้ม

นอกจากนนี้โรงงานของป้าตุ้มก็เปิดสอนการปั้นเครื่องปั้นดินเผาอย่างง่ายแก่นักท่องเที่ยวที่สนใจ ในวันเสาร์ - อาทิตย์ โดยไม่คิดค่าใช้จ่ายในการสอน คิดแค่ค่าดินที่ใช้ในการปั้นเพียง 50 บาท ปั้นเสร็จสามารถเอาผลงานกลับบ้านได้อีกด้วย

ตัวอย่างการปั้นเครื่องปั้นดินเผา

ขั้นตอนที่ 1 การเตรียมดิน

นำดินมาอัดเป็นแท่ง แล้วตัดแบ่งตามขนาดที่ต้องการ

ขั้นตอนที่ 2 การขึ้นรูป

นำดินมาวางไว้บนแท่นปั้น ใช้สองมือประคองดินไว้ หากรู้สึกหนืดให้เอามือจุ่มน้ำ ใช้หัวแม่มือทั้งสองข้างกดลงตรงกลางดิน บีบและปรับรูปทรงตามที่ต้องการ