เครื่องปั้นดินเผากับการแกะลายไทย: กรกฎาคม 2015

แนะนำตัวเอง

นางสาวสุนิสา แก้วพิบูลย์ รหัสนักศึกษา 560290 ปี2 สาขาโฆษณา คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต
ถามว่าทำไมถึงเลือกเรียนที่นี้ ต้องย้อยกลับไปตอนอยู่ม.6 เรียนอยู่ห้อง chinese program เป็นห้องที่รวมเด็กฝาก พวกลูกท่านหลานเธอที่มีเงินแต่ไม่ค่อยมีสมอง ไม่ค่อยเรียนสร้างปัญหาไปวันๆ แน่นอนคำว่าใฝ่เรียนแทบจะไม่มีใครรู้จัก จบม.6 จะต้องแอดที่ไหนอะไรยังไงไม่มีใครสนใจ รู้แค่ว่าเอกชนยินดีต้อนรับ ตัวนักศึกษาเองก็คิดว่า ในเมื่อเรียนเอกชนแล้วก็ขอเรียนเอกชนดีๆก็แล้วกัน มหาลัยเอกชนอันดับต้นๆของประเทศก็มี เอแบค ม.รังสิต ม.กรุงเทพ เอแบคเรียนหนักไปแถมอิ้งล้วนต้องขอบาย ทีนี้ก็เหลือแค่ม.รังสิตกับม.กรุงเทพ ด้วยความที่ไม่ชอบอะไรที่มันวุ่นวาย งั้นเลืกม.รังสิตก็แล้วกัน (ห่างไกลความเจรฺญเกิ้นนน55555) แล้วก้เกิดคำถามอีก จะเรียนอะไร ไม่มีคำตอบ ไม่มีความฝัน งั้นเรียนศิลปศาสตร์เอกภาษาจีนก็แล้วกัน เพราะตอนมอปลายก็เรียนแผนจีนมา เรียนอยู่ได้เทอมนึง โรคเดิมก็มา ขี้เกียจคัดศัพย์โครตรยาก งั้นชิ้งดีกว่า ตอนนั้นชิ้งพร้อมกันสามคน ส่วนตัวไม่รู้จะเรียนไร แต่อีกสองคนเลือกเรียนนิเทศโฆษณา งั้นเอาด้วย แค่นี้ จบ

เครื่องปั้นดินเผากับการแกะลายไทย

เครื่องปั้นดินเผาในอดีต เป็นภาชนะในครัวเรือนที่ใช้กันแพร่หลานในทุกครัวเรือน ไม่ว่าจะเป็นเครื่องครัว เครื่องเรือน หรือของฝากของที่ละลึก แม้กระทั้งเครื่องบรรณาการการเวลาผ่านไป วิธีชีวิตของคนก็เปลี่ยนไป จากของใช้ในชีวิตประจำวัน ก็กลับกลายเป็นเพียงประวัติศาสตร์ ที่คงไว้แค่การอนุรักษ์ไว้เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้ และมีกลุ่มบุคคลที่อุทิศตัวเพื่ออนุรักษ์ รักษาไว้ซึ่งภูมิปัญญา วัฒนธรรม ที่ดีงาม ของชนรุ่นก่อนให้คงอยู่ เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้ หนึ่งในกลุ่มบุคคลกลุ่มนี้ คือ คุณอรุณศรี ฤทธิ์เดช (ป้าตุ้ม) เจ้าของโรงงานเครื่องปั้นดินเผา (เกาะเกร็ด) เป็นผู้ดูแลโรงงานมากว่า 10 ปี เป็นมรดกตกทอดจากบรรพบุรุษ ซึ่ง คุณอรุณศรีได้เป็นผู้ดูแลรุ่นที่สี่แล้ว โดยที่ป้าตุ้มยังสามารถอนุรักษ์เตาเผาโบราณของชาวมอญอายุกว่าร้อยปี

ตัวอย่างเครื่องปั้นดินเผาโบราณ จากพิพิธพันธ์เรื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ด

ในปัจจุพรรณมีการจัดจำหน่ายเครื่องปั้นดินเผาในหลายสถานที่ท่องเที่ยวอแต่ถ้าพูดถึงแหล่งที่มาที่สำคัญ คงหนีไม่พ้น เครื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ด จ.นนทบุรี และยังเป็นสถานที่ ที่ให้เราไปศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับประวัติความเป็นมา ในที่นี้ได้ยกตัวอย่าง โรงงานเครื่องปั้นดินเผาป้าตุ้ม

ตัวอย่างเครื่องปั้นดินในปัจจุบรรณ จากโรงงานเครื่องปั้นดินเผาป้าตุ้ม

นางอรุณศรี ฤทธิ์เดช (ป้าตุ้ม) อายุ 65 ปี เจ้าของโรงงานเครื่องปั้นดินเผา เป็นผู้ดูแลโรงงานมากว่า 10 ปี ซึ่งโรงงานเครื่องปั้นดินเผาเป็นมรดกตกทอดจากรุ่นสู่รุ่น ป้าตุ้มเป็นรุ่นที่ 4 ประกอบอาชีพนี้มากว่า 50 ปีแล้ว ป้าตุ้มเล่าให้ฟังว่า ป้าตุ้มโตมาในครอบครัวที่มำเครื่องปั้นดินเผา สมัยก่อนเครื่องปั้นดินเผารุ่นเรืองมาก แต่เพราะพิษเศรษฐกิจและโดนตลาดพลาสติกโจมตี ทำให้หลายโรงงานสู้ค่าใช้จ่ายไม่ไหว ไม่คุ้มทุน ทำให้ต้องปิดตัวลงจำนวนมาก ด้วยความโชคดีโรงงานของป้าตุ้มตั้งอยู่ในเกาะเกร็ดซึ่งเป็นสถานที่ท่องเที่ยว และโรงงานของป้าตุ้มก็เป็นธุรกิจครอบครัว ไม่ต้องจ่ายเงินจ้างคนงาน ทำให้ได้รับผลกระทบไม่มากนัก แต่ก็ต้องปรับปรุงผลิตภัณฑ์ให้ทันสมัยมากยิ่งขึ้น แต่สิ่งที่เป็นความภาคภูมิใจของป้าตุ้มคือ โรงงานป้าตุ้มเป็นโรงงานที่ปั้นเครื่องปั้นดินเผาแบบโบราณ และมีเตาเผาโบราณอายุมากกว่า 100 ปี ให้คนรุ่นหลังได้มาศึกษา

เตาเผาโบราณ จากโรงงานเครื่องปั้นดินเผาป้าตุ้ม

นอกจากนนี้โรงงานของป้าตุ้มก็เปิดสอนการปั้นเครื่องปั้นดินเผาอย่างง่ายแก่นักท่องเที่ยวที่สนใจ ในวันเสาร์ - อาทิตย์ โดยไม่คิดค่าใช้จ่ายในการสอน คิดแค่ค่าดินที่ใช้ในการปั้นเพียง 50 บาท ปั้นเสร็จสามารถเอาผลงานกลับบ้านได้อีกด้วย

ตัวอย่างการปั้นเครื่องปั้นดินเผา

ขั้นตอนที่ 1 การเตรียมดิน

นำดินมาอัดเป็นแท่ง แล้วตัดแบ่งตามขนาดที่ต้องการ

ขั้นตอนที่ 2 การขึ้นรูป

นำดินมาวางไว้บนแท่นปั้น ใช้สองมือประคองดินไว้ หากรู้สึกหนืดให้เอามือจุ่มน้ำ ใช้หัวแม่มือทั้งสองข้างกดลงตรงกลางดิน บีบและปรับรูปทรงตามที่ต้องการ